Τουριστικά γραφεία στην Ελλάδα την εποχή του COVID-19. Μύθοι, πραγματικότητα και το βασανιστήριο της σταγόνας

Ένα ζεστό καλοκαιρινό απόγευμα, διαφορετικό όμως από αυτά που έχω συνηθίσει τα τελευταία χρόνια. Ένα απόγευμα που με βρίσκει ακόμα μια μέρα να αναμένω με αγωνία τον αριθμό κρουσμάτων COVID 19 από τον ΕΟΔΥ στην χώρα μας. Καθημερινή η ανάγκη μου πλέον για αυτή την ενημέρωση. Άλλωστε από αυτήν την ανακοίνωση εξαρτάται το μέλλον της δουλειάς μου, της επιχείρησής μου, της οικονομικής επιβίωσης της οικογένειάς μου, των υπάλληλων μου (που και αυτοί άλλωστε είναι σαν οικογένεια μου). 284 νέα κρούσματα… Νέο ρεκόρ… Και οι προβλέψεις για την άνοδο των κρουσμάτων όχι οι καλύτερες, τόσο για την χώρα μας όσο και για τις αιμοδότριες τουριστικά χώρες της πατρίδας μας.

Η απογοήτευση με καταβάλλει. Ήδη οι Βαλτικές χώρες και μέρος των Σκανδιναβικών τοποθέτησαν την Ελλάδα στις χώρες στην κόκκινη ζώνη, με RO κοντά ή πάνω από το 1.  Πριν 2 μέρες έκτακτες πτήσεις πήραν, πριν την προγραμματισμένη αναχώρησή τους, Νορβηγούς και Φιλανδούς πελάτες μας πίσω στην πατρίδα τους, βάζοντας και αυτές τις 2 χώρες στον μακρύ κατάλογο των αποκλεισμένων χώρων. Οι ακυρώσεις βροχή τις τελευταίες μέρες.  Άρθρα και αναλυτές εικάζουν και προμηνύουν το κλείσιμο από Αγγλία και Γερμανία τις επόμενες μέρες. Μακάρι να μην βγουν αληθινοί…

Η σεζόν που ξεκίνησε 54 μέρες πριν οδηγείται, φαίνεται, στο τέλος της.  Συνάδελφοι με καλούν και με επισκέπτονται να εκφράσουν την αγωνία τους, τους φόβους, τον πανικό τους για το τί έρχεται. Ιδιοκτήτες καταλυμάτων και ξενοδοχείων το ίδιο. Το προσωπικό μου με την ίδια αγωνία, βλέποντας το τέλος της σεζόν να έρχεται.  Δυστυχώς δεν αντέξαμε… δεν καταφέραμε να κρατήσουμε λίγο ακόμα για να σωθεί κάτι. 53 μέρες… και περίπου 260 μέρες από την απόλυτη επιτυχία στην απόλυτη καταστροφή του μεγαλύτερου οικονομικού και κοινωνικό-πολιτιστικού φαινόμενου των τελευταίων δεκαετιών παγκόσμια, του τουρισμού, και ενός βασικού κρίκου του, που είναι τα τουριστικά γραφεία.

260 μέρες πριν… Νοέμβριος 2019

Ο Νοέμβριος του 2019 βρήκε τα τουριστικά γραφεία σε μια εξαιρετική θέση, εξαιτίας μιας εκπληκτικής τουριστικής περιόδου, ενώ οι ενδείξεις, τα στατιστικά, οι προβλέψεις και οι κρατήσεις για το 2020 ήταν άριστες.

Μέσα σε αυτό το κλίμα ευφορίας, το χτίσιμο μιας ακόμα καλής σεζόν είχε ξεκινήσει.

Τα τουριστικά γραφεία, με μεγάλο κόστος και κόπο

– διατηρούσαν όλο το προσωπικό τους για την προετοιμασία του 2020 και προσλάμβαναν νέο – επένδυαν σε καινούρια λογισμικά (πώς μπορούν να μείνουν τεχνολογικά πίσω, όταν μεγάλοι τουρ οπερέιτορς και portals με τεράστια funds να τα στηρίζουν μονοπωλούν την αγορά) – έκαναν διαφημίσεις – συμμετείχαν σε εκθέσεις, προωθώντας τα προϊόντα τους – δημιουργούσαν νέα τουριστικά προϊόντα – άνοιγαν νέους προορισμούς στην επικράτεια – άνοιγαν υποκαταστήματα, για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των ξένων συνεργατών τους – ανανέωναν τον στόλο των λεωφορείων τους – προωθούσαν ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

Δεκέμβρης 2019

Μετά τις εκθέσεις του Νοέμβριου και το κλείσιμο όλων των λεπτομερειών για ένα εξαιρετικό τουριστικά 2020, και πριν να ξεκινήσουν ακόμα πιο δυναμικά οι κρατήσεις (η πιο έντονη περίοδος κρατήσεων είναι μετά την 25η Δεκεμβρίου), όλοι σκεφτόμασταν τις μέρες ξεκούρασης και χαλάρωσης που τα Χριστούγεννα μας χαρίζουν και την δύναμη που θα πρέπει να αντλήσουμε για την επερχόμενη χρόνια, γιορτάζοντας με τις οικογένειές μας και τους αγαπημένους μας. Εκεί όμως, στο τέλος του χρόνου, ανάμεσα σε γέλια, χαρές και οικογενειακές στιγμές, ακούστηκε για πρώτη φορά η ύπαρξη ενός καινούριου ιού που εμφανίστηκε στην Κίνα. Ιανουάριος 2020

Η ξεκούραση τέλειωσε και οι βαλίτσες ετοιμάζονταν για τις εκθέσεις του Γενάρη. Ο νέος ιός παίζει περισσότερο στα κανάλια και τα ΜΜΕ, αλλά τίποτα δεν γίνεται να ανακόψει (έτσι πιστεύαμε…) την εξαιρετική σεζόν που φαινόταν να έρχεται. Άλλωστε όλοι φανταζόμασταν ότι το πρόβλημα θα έμενε εκεί, στην μακρινή Ασία, και δεν θα μας επηρέαζε. Άλλωστε η ροή των κρατήσεων ήταν κανονική και αρκετά καλή, παρά το άκουσμα για πρώτη φορά περί πανδημίας. Τι μεγάλη πλάνη όμως… Οι επενδύσεις για το 2020 συνεχιζόταν κανονικά, οι προκαταβολές δίνονταν επίσης όπως είχαν συμφωνηθεί και προγραμματιστεί σε καταλύματα, ξενοδοχεία και συνεργάτες, οι πληρωμές όλες στο ακέραιο, όπως όλα αυτά τα χρόνια.

Φεβρουάριος 2020

Το πρόβλημα του νέου θανατηφόρου ιού από την Κίνα φαίνεται να εξαπλώνεται. Καθημερινά άρθρα και ρεπορτάζ αναδεικνύουν το πρόβλημα, ενώ η πανδημία έφτασε στην Ευρώπη. Τα πρώτα καμπανάκια ηχούν, με κυριότερο την μείωση στις κρατήσεις.

Μάρτιος 2020

Η καταιγίδα ξεσπά. Ο Covid -19 είναι πλέον παντού στην Ευρώπη. Τα lock down βροχή. Οι περιορισμοί στα ταξίδια χωρίς τέλος. Ο φόβος και η ανασφάλεια καθημερινή, ενώ η αύξηση των κρουσμάτων και οι θάνατοι στην Ευρώπη τρομακτικοί. Οι ακυρώσεις το καθημερινό σκηνικό στους υπολογιστές μας. Οι επιστροφές προκαταβολών επίσης. Εμείς εκεί στο γραφείο μας, με όλο το προσωπικό μας, για να είμαστε συνεπείς στους πελάτες μας και τους συνεργάτες μας, με τεράστιο όγκο δουλειάς. Ό,τι χτιζόταν 8 – 9 μήνες γκρεμιζόταν με ραγδαίο ρυθμό.

Και μέχρι τότε όλα πληρωμένα Ενοίκια Μισθοί Εφορία Διαφημίσεις Επενδύσεις Πλαφόν σε εταιρείες μεταφοράς Λογισμικά Προκαταβολές σε συνεργάτες, οι οποίες δεν μπορούσαν να επιστραφούν.

Άλλωστε, για μας τους Έλληνες το κακό ήταν διπλό. Αφενός ο εφιάλτης του κορoνoϊού μάς βρήκε αρχή της σεζόν και αφετέρου ό,τι αποθέματα υπήρχαν είχαν δοθεί σε ρυθμίσεις και φόρους, καθώς φαινόταν ότι βγαίναμε από το τούνελ της δεκαετούς οικονομικής κρίσης που μάστιζε την χώρα. Εφιαλτικό το σκηνικό…

Απρίλιος 2020

Το σκηνικό του Μαρτίου συνεχίζεται αμείωτα, χωρίς καμία αλλαγή. Ακόμα ένας μήνας αβεβαιότητας, με καθόλου νέες κρατήσεις και μόνο ακυρώσεις. Άλλωστε ακόμα δεν ξέραμε πότε και εάν τελικά ανοίξουν τα σύνορα και οι διεθνείς αφίξεις.

Μάιος 2020

Το lock down αίρεται και μια μορφή κανονικότητας φαίνεται να επιστρέφει, ενώ οι πρώτες κουβέντες ξεκινούν για σταδιακό άνοιγμα των συνόρων. Εμείς πάλι στα γραφεία μας, με όλο το προσωπικό μας, να ξεκινάμε από την αρχή… Νέα συμβόλαια Νέες προσφορές Ενημέρωση συνεργατών και προμηθευτών Δημιουργία πρωτοκόλλων Ενημέρωση λογισμικών Ηealth first Εκπαιδεύσεις Αλλαγές εισιτήριων Ξεκινήσαμε και πάλι από την αρχή… για μια σεζόν  «VIDAL SASSOON» 3+1

Ιούνιος 2020

Κάτι αρχίζει και φαίνεται και μπαίνουν οι πρώτες κρατήσεις. Διπλή δουλειά… Όλοι οι b2c πελάτες μας θέλουν ενημέρωση. Το ίδιο οι b2b. Τα τηλέφωνα δεν σταματούν και τα μηνύματα. Ποιες χώρες ανοίγουν; Ποια τα πρωτόκολλα; Τι πρέπει να γίνει; Εμείς εκεί όλοι, με το προσωπικό μας, να είμαστε συνεπείς, να διασφαλίσουμε την αξιοπιστία του ελληνικού προϊόντος και του ελληνικού τουριστικού γραφείου. Και τα καταφέραμε!!! Σωρεία τα παράπονα για κολοσσούς τουρ οπερέιτορς. Ελάχιστα για τα ελληνικά γραφεία που κάνουν incoming. Και επιτέλους ανακοινώνεται το άνοιγμα των συνόρων 1/7 (για την Κρήτη και τα νησιά). Ευφορία, αισιοδοξία, αγωνία, ελπίδα ότι κάτι μπορεί να σωθεί και ετοιμασίες για το δεύτερο άνοιγμα σε μια χρονιά.

Ιούλιος 2020

Άνοιγμα της καλοκαιρινής σεζόν με πολλές ελπίδες, οι οποίες αποδείχτηκαν τελικά φρούδες. Πολλοί λίγες οι αφίξεις… 30% από πέρυσι. Λίγοι οι τουρίστες, ενώ η αυστηρή τήρηση των πρωτοκόλλων λογική, αναγκαστική, αλλά δυσβάστακτη σε ορισμένα σημεία οικονομικά. Θα πάμε καλύτερα τον Αύγουστο και κανονικά τον Σεπτέμβρη λέγαμε και να δεις και που και ο Οκτώβριος θα τραβήξει. Άλλωστε είμαστε υγειονομικά πολύ καλά…

Αύγουστος 2020

Και αυτός ο μηνάς κατώτερος των προσδοκιών και ελπίδων, με αφίξεις τουριστών που δεν θα ξεπεράσουν το 40-50% του περσινού Αύγουστου. Όμως ο Σεπτέμβριος θα είναι καλός. Και εκεί που ελπίζαμε ήρθε η 24η Αυγούστου… Το τέλος φαίνεται πολύ πιο νωρίς. Και η δουλειά συνεχίζεται αμείωτη, καθώς το 2021 προετοιμάζεται … χωρίς σταματημό, γιατί τα ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ δεν σταμάτησαν να δουλεύουν…

Μύθοι ….αλλά και μια πραγματικότητα

«Οι ξενοδόχοι και οι τουριστικοί πράκτορες τα οικονομούσαν όλα αυτά τα χρόνια, τώρα να πληρώσουν…» διάβασα μια ανάρτηση σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.

Μία ευρέως διαδεδομένη άποψη. Είναι όμως αλήθεια; Υποθετικά, μια μικρομεσαία οικογενειακή επιχείρηση, τουριστικό γραφείο, είχε κέρδη 100.000 ευρώ (υποθετικό το νούμερο και στρογγυλό, για να γίνονται εύκολα οι υπολογισμοί…). Στο άκουσμα του ποσού κάποιος αναφωνεί «μωρέ πλούσιος ο πράκτορας». Αλλά ποιο είναι το πραγματικό ποσό που κατέληξε στην τσέπη του; Υπόψη ότι τα 100.000 έχουν και 24% ΦΠΑ (χρόνια φωνάζουμε να μειωθεί, να γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό τουριστικό πακέτο, αλλά… μάλλον προτιμότερο να πληρώνονται οι φόροι σε φορολογικούς παραδείσους στα portals του εξωτερικού). Παρακάτω κατάλογος φόρων και εισφορών μέχρι και το 2019: ΕΦΚΑ 27% έγινε 20% με ανώτερο όριο τα 17.000. Φόρος εισοδήματος 29% Προκαταβολή φόρου άλλα 29% (100%) Εισφορά αλληλεγγύης 10% ΦΜΥ για τους υπαλλήλους του. Τελικά λοιπόν τι έμεινε; Ένας καλός μισθός για 50-60 ώρες δουλειά την βδομάδα; Και ούτε.

Τα παραπάνω εύκολα καταρρίπτουν τον μύθο του πλούσιου πράκτορα. Αναδεικνύοντας όμως μια μεγάλη αλήθεια.

Οι επιχειρήσεις του τουρισμού, με την συνεισφορά τους, κράτησαν όρθια την καθημαγμένη οικονομία της χώρας την τελευταία δεκαετία. Ειδικά για τα τουριστικά γραφεία, για κάθε ένα ευρώ τουριστικών εσόδων το ΑΕΠ αυξάνει 3,68 φορές (πολλαπλασιαστής 3,68).

Το βασανιστήριο της σταγόνας…

Σε όλη την περίοδο αυτή το κράτος προσπάθησε και πήρε μέτρα για την στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων στον τουρισμό. Τα περισσότερα στην σωστή κατεύθυνση, με μικρή ή όχι καθυστέρηση, με συνεχείς διαβουλεύσεις με τα συνδικαλιστικά όργανά μας .

Πολλή κριτική μπορεί να γίνει, αλλά σε μια τέτοια πρωτόγνωρη κατάσταση η διαχείριση της κρίσης δεν είναι εύκολη υπόθεση .

Τώρα όμως, που φαίνεται ότι τελικά είναι πράγματι -όπως λέγαμε από την αρχή- η χρονιά χαμένη, το κράτος οφείλει να κάνει ένα και αυτονόητο. Να πάρει μέτρα άμεσα, μεσο-μακροπρόθεσμα, τα οποία και θα σώσουν την ελληνική τουριστική επιχείρηση, αλλά και θα άρουν ένα μεγάλο βάρος από τις πλάτες μας, αυτό της αγωνίας και της ανασφάλειας, τόσο από τους εργαζομένους όσο και από τους επιχειρηματίες . Τα μέτρα ανά μήνα και δίμηνο το μόνο που κάνουν είναι να επιτείνουν το βασανιστήριο της σταγόνας… Το βασανιστήριο αυτό το υπομέναμε έτσι κι αλλιώς από την όλη κατάσταση. Πλέον είναι ξεκάθαρο ότι για φέτος ο τουρισμός τέλειωσε. Όμως έρχεται το 2021 και πρέπει να είμαστε έτοιμοι.

Η FedHATTA ακούραστα (και εδώ αξίζουν συγχαρητήρια σε όλο το Προεδρείο και το προσωπικό) όλη αυτήν την περίοδο προωθεί τα δίκαια αιτήματά μας.

Μέτρα τα οποία πρέπει να είναι αρχικά τουλάχιστον μέχρι 31.3.2021:

– Αναστολή συμβάσεων εργασίας έως 31.3.2021 – Αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων – Αναστολή τραπεζικών υποχρεώσεων – Παράταση του μέτρου μείωσης του μισθώματος των επαγγελματικών μισθώσεων κατά 40% τουλάχιστον μέχρι τις 31.3.2021 – Εκταμίευση στα ολοκληρωμένα προγράμματα ΕΣΠΑ – Παράταση της αναστολής των προθεσμιών λήξης, εμφάνισης και πληρωμής αξιογράφων οφειλόμενων από τα τουριστικά γραφεία, για όσο χρόνο συνεχιστεί η κρίση λόγω του Covid-19 – Στήριξη της ρευστότητας μέσω του τραπεζικού συστήματος – Στήριξη της απασχόλησης και του λειτουργικού κόστους – Μέτρα ελάφρυνσης όσον αφορά την Εφορία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία – Μέτρα στήριξης της ανταγωνιστικότητας του κλάδου.

Ο κλάδος έχε πληγεί ανεπανόρθωτα. Η στήριξη του κράτους πρέπει να είναι δεδομένη. Άλλωστε το δικαιούμαστε. Εμείς στηρίξαμε όλα αυτά τα χρόνια. Τώρα πρέπει να μας στηρίξουν. Και όχι, δεν ζητάμε δανεικά και αγύριστα. Ζητάμε τα αυτονόητα, για να μείνει σε ελληνικά χέρια ό,τι έχει απομείνει από τον ελληνικό τουρισμό…

Συνάδελφοι καλή δύναμη και κουράγιο.

Στράτος Μπερέτης

•    Ο Στράτος Μπερέτης είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Πρακτορείων Ρεθύμνου και Αντιπρόεδρος FedHATTA